Türkiye'yi sarsan depremler bu yıl ekonomiyi etkiledi. Enflasyonda yükseliş görülürken, büyüme yavaşladı. Ekonomi yönetimindeki değişiklik sonrasında parasal sıkılaşma hızlandı. Fahiş fiyat ve artan kiralar gündemden düşmedi. İşte ekonomide yıla damga vuran olaylar...
Türkiye ekonomisi için 2023 oldukça hareketli ve dalgalı geçti. Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen ve 11 ili vuran 6 Şubat depremi, ekonomi üzerinde de belirleyici oldu. Depremin etkilediği iller toplam gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 10'una denk geliyor. Depremin yol açtığı hasar nedeniyle oluşan faturanın ise 120 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
DEPREM BÜYÜMEYİ ETKİLEDİ Depremin en önemli etkisi ise büyüme üzerinde görüldü. Depremin etkisinin hissedildiği 2. çeyrekte büyüme zayıfladı, 3. çeyrekte ise beklentilerin altında gerçekleşti.
ENFLASYON YÜZDE 62'YE YAKLAŞTI Kasım ayına gelindiğinde aylık enflasyon yüzde 3,28 seviyelerine kadar gerilese de yıllık TÜFE artışı yüzde 61,98 ile yılın en yüksek seviyesinde bulunuyor
EKONOMİ YÖNETİMİNDE DEĞİŞİM 14 Mayıs seçimleri ise Türkiye ekonomisinde yeni gelişmeleri beraberinde getirdi. Ekonomi yönetiminde görev değişimi gerçekleşti. Hazine ve Maliye Bakanlığı görevini Mehmet Şimşek devralırken, Merkez Bankası başkanlığına Hafize Gaye Erkan atandı.
PARA POLİTİKASINDA SIKILAŞMA Yeni görevler ile birlikte para politikasında sıkılaşma döngüsüne girildi. Mayıs ayındaki seçimler öncesi Türkiye'de yüzde 8,50 olan politika faizi, 22 Haziran toplantısı itibarıyla başlayan faiz artış serisi ile yüzde 42,50'ye kadar yükseldi.
YENİ OVP AÇIKLANDI Eylül ayında ekonomide 3 yıllık yol haritasını ortaya koyan Orta Vadeli Program takip edildi. Programda 2023 için büyüme tahmini yüzde 4,4 olarak açıklandı. Bu beklenti 2024 için yüzde 4, 2025 için yüzde 4,5 ve 2026 için yüzde 5 olarak belirlendi. enflasyonda yıl sonu tahmini ise yüzde 65 olarak duyuruldu.
İŞSİZLİK TEK HANE Bu yıl düşüş ivmesi izlenen makro verilerin başında işsizlik oranı geldi. Temmuz’da yüzde 9,3 seviyesindeki işsizlik oranı ekim ayına gelindiğinde yüzde 8,5’e kadar geriledi.
EKONOMİDEKİ ADIMLARIN OLUMLU ETKİLERİ Yeni ekonomi yönetiminin adımları küresel tarafta da olumlu karşılandı. Türkiye'nin kredi risk primi mayıstaki 700 baz puan seviyelerinden 290 baz puana kadar geriledi. CDS'teki bu düşüş not görünümlerinde pozitif değişimleri de beraberinde getirdi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Türkiye’nin kredi notunu teyit etti, not görünümünü yükseltti. Standard & Poor's, Türkiye'nin kredi notunu "B" olarak teyit ederken kredi notu görünümünü "durağan"dan "pozitif"e çevirdi.
REZERVLERDE REKOR Rezervlerde ise tüm zamanların rekoru kırıldı. Merkez Bankası toplam rezervleri, 142 milyar doları aşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. 2023'ün ikinci yarısında ekonomi politikalarındaki sıkılaşmanın etkisiyle kredi kanalları daraldı. Hem mevduat hem de kredi faizleri yükseldi. Yılın başında hem talebin hem de fiyatın arttığı konut ve otomobil piyasası ise durgunlaştı.
FAHİŞ FİYATLA MÜCADELE Fahiş fiyatla mücadele ise ekonomi yönetiminin en önem verdiği alanlardan oldu. Otomobilde sıfır araçlar için geçerli "6 ay 6 bin kilometre sınırı" ayrıca 2. el aracın sıfırdan pahalı satılamaması, konutta "tek sitede tek ilan zorunluluğu" gibi düzenlemeler ile fahiş yükselişlerin önüne geçilmeye çalışıldı.
Konut ve kira fiyatlarındaki artışın önüne geçmek için ise yüzde 25 sınırı ve arabuluculuk sistemi devreye alındı. yüzde 25 sınırı son düzenleme ile 2024 yılının Temmuz ayında sona erecek. Arabuluculuk sistemine ise 80 bine yakın başvuru yapıldı.
BORSADA HALKA ARZLAR YILI Makro ekonomideki hareketli gündem piyasalara da yansıdı. Borsa İstanbul'da 8 bin 562 puan ile tüm zamanların en yüksek seviyesi görüldü.
Öte yandan 2023, halka arzların yılı oldu. Bu yıl ilk kez işlem görmeye başlayan 55 şirketin halka arz toplam büyüklüğü 73,3 milyar TL'ye ulaştı.
