Gelecekteki 10 yıl içinde sağlık sorunu geliştirme riskinizi ve hayatınızın tehlikede olup olmadığını anlamınıza yardımcı olacak altı hızlı sağlık testi hazırlandı. Testlerin hepsi 15 dakikadan az sürüyor ve çoğunu ev ortamında yapmanız mümkün.
Art arda kaç tane şınav çekebilirsiniz? Bilim insanları bu sayının kalp hastalığı riskinizin iyi bir göstergesi olabileceğini söylüyor. 2019'da bin 104 tane orta yaşlı erkek üzerinde yapılan bir araştırma çekilen şınav sayısı arttıkça kalp krizi ve felç gibi kardiyovasküler rahatsızlıklardan ölüm riskinin de o kadar düşük olacağını ortaya çıkardı. 11'den az şınav çekebilmek ortalama üstü bir riske işaret ediyor. Tek seferde 40'tan fazlası ise riski yüzde 96 oranında azaltıyor.
Bir araştırmaya göre tek ayak üzerinde dengede durmayı başaramayan insanların önümüzdeki on yıl içinde ölme olasılığı daha yüksek. Brezilyalı bilim insanları, tek ayak üzerinde dengesini en az 10 saniye koruyamayanların 10 yıl içinde herhangi bir sebepten ölme ihtimalinin yüzde 84 daha yüksek olduğunu ortaya çıkardı. Dünya çapında her yıl 684 bin kişinin dengesini sağlayamayıp düşme nedeniyle öldüğü tahmin ediliyor ve diğer pek çok kişi de sonunda ölümle sonuçlanan komplikasyonlardan muzdarip oluyor.
Oturmadan ayağa kalkma testinin biri sandalyeden diğeri ise yerden olmak üzere iki versiyonu var. Bunlardan ilki, kolsuz bir sandalyede oturduğunuzda ayağa kalkmanızın ve tekrar oturmanızın ne kadar sürdüğünü hesaplamak. Kollarınız göğsünüzün üzerinde kavuşturulmuş halde bunu beş kez tekrarlamalısınız. Bir analiz 60'lı yaşlarındaki ortalama bir kişinin bu tekrarları 11,4 saniyenin altında, 70'li yaşlarındaki birinin 12,6 saniyenin altında ve 80'li yaşlarındaki birinin 14,8 saniyenin altında yapabilmesi gerektiğini ortaya çıkardı. İkinci versiyon biraz daha zor çünkü yerde oturmanız gerekiyor. Yere oturun ve minimum destekle ayağa kalkın. Ayağa kalkmak için hem ellerini hem de dizlerini kullanması gereken orta yaşlı kişilerin ve yaşlıların, altı yıl içinde ölme olasılığı beş ila altı kat daha fazla.
Bilim insanları, "kavrama gücünün" bir kişinin sağlık seviyesini gösteren bir başka ölçüt olduğunu düşünüyor. Bunu basit bir el sıkışmasıyla veya bir barfiks barına mümkün olduğu kadar uzun süre asılarak test edebilirsiniz. Uzmanlar erkekler için makul hedefin 60 saniye, kadınlar için ise 30 saniye olduğunu söylüyor. Yarım milyondan fazla kişiyle yapılan bir araştırmada, yalnızca 30 saniye kavrama gücü olan erkeklerin ve 15 saniyeyi başarabilen kadınların erken ölme ihtimalinin daha yüksek olduğu görüldü.
Bir araştırma 60 basamak yani yaklaşık dört kat merdiven çıkmanın ne kadar zaman aldığına bakılarak kalp sorunları ve ölüm riskini öngörülebileceğini öne sürüyor. Bilim insanları orta yaşlı herkesin bunu bir dakikadan kısa sürede yapması gerektiğini buldu. Bu sürenin özellikle 90 saniyenin üzerinde olması sağlığınızın "optimumun altında" olduğunu gösteriyor. Merdiven çıkması bu kadar uzun süren insanların on yıl içinde ölme ihtimali yüzde 30 daha fazla.
Pittsburgh Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma 60'lı yaşlarındaki ortalama yaşam beklentisine sahip kişilerin saniyede yaklaşık 0,8 metre yürüdüğünü ortaya çıkardı. Bilim insanları saniyede bir metre kadar yürüyenlerin daha uzun süre hayatta kalma ihtimalinin daha yüksek olduğunu saniyede 1,2 metre yürüyenlerin ise "olağanüstü" uzun yaşama ihtimalinin yüksek olduğunu söylüyor. Ancak saniyede 0,6 metreden daha yavaş olan herkes "bedensel sistemlerine zarar vermiş" olabilir. Bu da erken ölüm riskini ciddi şekilde yükseltiyor. Normal hızınızda altı metre yürümenin ne kadar sürdüğünü hesaplayıp ardından bunu altıya bölerek kendinizi test edebilirsiniz.